БНМАУ-ын Баатар НОРПИЛИЙН ЖАМБАА /1918-2007/
  • 12:03
  • 4315

Н.Жамбаа нь 1918 онд Баянхонгор аймгийн Богд сумын Эрдэнэтолгой хэмээх газар мэндэлжээ. 1937 онд цэргийн албанд татагдан, Матадын 8 дугаар дивизийн 23-р морьт хороонд цэрэг, 24-р отряд байгуулагдахад 7-р заставт тасгийн даргаар алба хаан, Халхын голын дайнд оролцсон. 1939-1943 онд 7-р заставын дарга, 1943-1944 онд Тусгай хороонд салааны дарга, 1944-46 онд 7-р отрядын харъяа Сэгсцагаан богдод тусгай отрядын дарга, 1946-1951 онд хилийн 5, 6-р отрядын Ганцмод, Байтагийн заставын дарга, 1951-1957 онд НАХЯ-ны комендатурт жижүүр, төлөөлөгч, 1957-1979 онд БХЯ-ны 026-р ангид жолооч, ахлагчаар ажиллажээ. П.Чогдонгийн командалсан 7-р заставт алба хааж байхдаа олон удаа байлдаан, хилийн тулгаралтуудад оролцсоны заримаас дурдвал:

1939 оны эхээр цэрэг Даш, Цэнд нарын хамт дайсны эзэлсэн Талын манханыг морин атакаар дайрч эзлэн, давуу хүчтэй дайсны удаа дараагийн дайралтыг хориглон няцааж, заставын бэлтгэл хүч иртэл барьж чадсан. 1939 оны 05 дугаар сарын эхээр Хайлааст манханд манаа ахлан 400 орчим дайсантай тулалдсан, Бойтогт манханд дайсныг заставын хүчээр 3 талаас нь бүслэн устгахад нэг хэсгийг удирдсан, 1939 оны 6-р сард дайсны ар талд гарч хүнсний малаа авчран цэргээ хоолтой залгуулсан, 1939 оны 06 дугаар сарын сүүлчээр Хулд ууланд дайсны ар тал, бэлтгэл хүчийг устган чөлөөлсөн, Зоригт хилчин М.Гаасүрэнгийн шарилыг дайсны галын дундуур явж авч ирсэн зэрэг гавьяа олныг дурдаж болно. 1943-1946 онд Баянхонгорын Сэгсцагаан богдын чиглэлд ДЯЯ-ы орлогч сайд Дордогийн удирдлага дор групп удирдаж тусгай үүрэг гүйцэтгэсэн, 1946-1951 онд баруун хилийн олон тулгаралт  оролцон ялж байсан баатарлаг үйлстэн юм.

Сүхбаатарын болон цэргийн гавъяаны улаан тугийн одон, Алтангадас, Цэргийн гавъяаны, ЗХУ-ын Улаан тугийн зэрэг одонгууд, Байлдааны ба Хөдөлмөрийн хүндэт болон Шударга журам, ойн медалиуд, хүндэт ба Онц хилчин, Хүндэт чекист тэмдгээр шагнагдсан. ХТАЗ, хошууч, 1939 онд хилчдээ төлөөлөн Октябрийн баярт Москвад явж оролцсон. МАХН-ын 14-р их хурлын төлөөлөгчөөр сонгогдож байсан. АИХТ-ийн 1979 оны 247-р зарлигаар БНМАУ-ын баатар цол хүртсэн. Түүний төрсөн нутаг Баянхонгор аймгийн төв талбайд хөшөөг нь босгосон. Хилийн цэргийн 0198 дугаар ангийн Дэгээ голын заставыг Дорнод аймгийн ИТХ-ын 2011 оны 03 дугаар тогтоолоор түүний нэрэмжит болгожээ.